Beogradska kuča Red Box nastavlja sa objavljivanjem istinski nesvakidašnjih izdanja u vezi sa filmom, istorijom filma i filmskom estitikom. Tako su sada u knjižarskoj ponudi i sledeća dva izdanja iz pera legendarnih sineasta krajnje osobenih izraza i svetskog ugleda – „Onaj koji ima ljubav u stomaku“ Rajnera Vernera Fasbindera (s pogovorom Milana Pribišića)i „Akcija – Slučaj Stevica Marković“ Andžeja Žulavskog.
„Onaj koji ima ljubav u stomaku“
Ovi eseji su, uz brojne intervjue koje je davao tokom života, najdirektniji diskurzivni uvid u kontroverznu ličnost, umetnički genij i dečački anarhičnu radoznalost jednog od najznačajnijih umetnika Nemačke dvadesetog veka.
O knjizi
„Fasbinderovi eseji, kritike i kratke zabeleške, od kojih su neki okupljeni u ovom zborniku, dragoceni su začin za sve kako kritičare, tako i ljubitelje Fasbinderovog pozorišnog i filmskog opusa, u potrazi za materijalom koji će približiti i pojasniti ovog ludog momka (zapadno)nemačke umetničke scene. Ovi eseji su, uz brojne intervjue koje je davao tokom života, najdirektniji diskurzivni uvid u kontroverznu ličnost, umetnički genij i dečački anarhičnu radoznalost jednog od najznačajnijih umetnika Nemačke dvadesetog veka. Jezik kojim piše ove tekstove je direktan, govorni jezik koji se koristi u razgovoru s prijateljima ili kolegama. To je jezik koji nam omogućava da neposredno komuniciramo s Fasbinderovim shvatanjem filmova i njihovih reditelja, političkih i društvenih problema, te ličnih opsesija. U nekim od ovih tekstova Fasbinderov uvid u problem ili predmet kojim se bavi ostaje nejasan ili dvosmislen, ali u tome je i njihova velika draž – oni su poput fragmenata istrgnutih iz dnevnika jednog umetnika ili krišom snimljenih audio zapisa koji su sada dostupni javnosti.“ – Milan Pribišić
O autoru
Rajner Verner Fasbinder (1945-1982) je bio nemački autor filmova, pozorišnih tekstova i predstava, poezije i proze i brojnih eseja i intervjua koje je davao novinarima iz različitih medija kao izvor za svoju briljantnu umetničku i intelektualnu autobiografiju. Za trideset i sedam godina življenja na našoj planeti Fasbinder je uspeo da uradi toliko toga: Više od četrdeset dugometražnih filmova snimljenih između 1969 i 1982 godine, sedamnaest, a možda i više jer se njegovi rukopisi još uvek pronalaze po raznim fiokama, pozorišnih komada među kojima su originalne drame, njegove adaptacije pozorišnih klasika poput Sofokla, Lope de Vega, Goldonija i Getea, radio drame, brojna rediteljska i glumačka ostvarenja na pozorišnim scenama Zapadne Nemačke, zbirki mladalačke poezije i proze, kao i zbornik eseja i kritika, jer je rad bio njegova omiljena droga.
„Akcija – Slučaj Stevica Marković“
Scenario Andžeja Žulavskog inspirisan ubistvom Stevice Markovića. Scenariji poput ovog su kao skeleti dinosaurusa u muzeju. Čoveku ostaje samo da zamišlja kako su mogli izgledati. Čitaoče, iskoristi ovaj nemogući film, podeli glavne uloge kako hoćeš, živim ili mrtvim glumcima. To s kojim će uspehom odigrati svoje uloge zavisi samo od tvoje mašte.
O knjizi
Iako „Akcija“ nikada nije stigla pred kamere, Žulavski je kasnije snimio film o ljubavnom trouglu koji se odigrava u svetu kinematografije, sa kriminialnim i političkim posledicama: Javna žena (La Femme Publique, 1984). Ali, među naslovima koje potpisuje Žulavski, jedan drugi se još više oslanja na slučaj Marković, i to njegov debi na francuskom jeziku: Važno je voleti (L’important c’est d’aimer, 1975). Film govori o fotografu koji pozajmljuje novac od gangstera da bi finansirao na propast osuđenu postavku Ričarda III, gde glavnu ulogu treba da igra porno-glumica u koju je zaljubljen. Fotograf poznaje gangestere zato što ga unajmljuju da pravi pornografske fotografije, ali i da iza špijun-ogledala fotografiše učesnike orgija, što će potom poslužiti za ucenu. Žulavski je tvrdio da je poznavao Markovića, a pominje i njega i skandal u svom autobiografskom romanu iz 1992. godine, U očima tigra (W oczach tygrysa).
Originalni scenario se trenutno nalazi u Francuskoj Kinoteci i objavljen je jedino u Srbiji. Prošla je gotovo decenija od smrti Žulavskog, dakle deset godina u kojima je bilo izvesno da od njega ne možemo iščekivati više filmova. Scenariji poput ovog su kao skeleti dinosaurusa u muzeju. Čoveku ostaje samo da zamišlja kako su mogli izgledati. Čitaoče, iskoristi ovaj nemogući film, podeli glavne uloge kako hoćeš, živim ili mrtvim glumcima. To s kojim će uspehom odigrati svoje uloge zavisi samo od tvoje mašte.
O autoru scenarija
Andžej Žulavski (1940–2016) je bio poljski filmski reditelj i pisac, koji je svoju karijeru započeo šezdesetih kao asistent Andžeja Vajde. Debitovao je 1971. sa filmom Treći deo noći. Scenario za taj film pisao je zajedno sa svojim ocem, Miroslavom Žulavskim, koji je bio pisac. Njegov drugi igrani film, Đavo (1972), bio je zabranjen u komunističkoj Poljskoj i bunkerisan petnaest godina. Produkcija filma Na srebrnoj zemlji, narednog projekta Žulavskog, koji predstavlja ekranizaciju prvog dela Lunarne trilogije njegovog praujaka Ježija Žulavskog, krenula je 1976. godine, ali je ubrzo nakon toga prekinuta od strane poljskih vlasti. Tek 1988. Žulavski je konačno dovršio ovaj film. Filmove Žulavskog krakterišu eksplozija emocija, ljubavni trouglovi i estetika šoka ispunjena osećajem oniričkih košmara, nelagode, nemira i besa. Najpoznatiji film Andžeja Žulavskog je Opsednutost (1981) za koji je glavna glumica Izabel Ađani dobila francuskog Cezara.
Kuća Red Box je ranije na temu filma i filmologije objavila i ove naslove: „Razgovori: Noe, Žulavski, Kronenberg, Fasbinder, Hodorovski, Balabanov“, „Logika slika“ Vima Vendersa, „Tekstovi ne o filmu“ Viktora Šklovskog, „Delon“ Zinaide Prončenke, „Hofmanijana“ Andreja Tarkovskog, „O glumi bez glume“ Bogdana Diklića (treće, izmenjeno i dopunjeno izdanje)…
Zoran Janković
