Premijera istorijsko-dokumentarnog folma „Svjedok“ o stradanju srpskog naroda tokom ratnih dešavanja devedestih godina na prostoru bivše Jugoslavije zakazana je za 3. jul u Banjaluci. Nakon premijere u najvećem gradu Republike Srpske slede projekcije u drugim gradovima Republike Srpske i Srbije.
Film se realizovao u koprodukciji Radio-televizije Republike Srpske i Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica, a scenario i režiju potpisuje nagrađivani režiser dokumentarnih filmova, Denis Bojić. Film „Svjedok“ prvobitno je zamišljen i baziran na dokumentaciji i svedočanstvima specijaliste sudske medicine iz Beograda prof. dr Zorana Stankovića koja se tiču stradanja srpskog naroda tokom ratnih dešavanja devedesetih godina na prostoru zemalja bivše Jugoslavije. Nažalost, prof. dr Zoran Stanković je preminuo neposredno pred početak snimanja filma. Nakon njegove smrti film menja svoju formu, ali ne i suštinu. Ogoljenu i surovu istinu o stradanju Srba prikazanu kroz ratni put i istorijski portret prof. dr Stankovića.
Po rečima režisera, ovaj film predstavlja svojevrsnu kolektivnu ispovest srpskog naroda o njegovom stradanju, te istovremeno priču o čoveku koji se igrom sudbine našao u vihoru ratnih dešavanja, čoveku koji je radeći časno svoj posao, na sebe i kroz sebe preuzeo svedočanstvo o užasima rata. Radeći na više od 50 masovnih grobnica širom bivše zemlje i obdukciju više od 7,500 stradalih žrtava, prof. dr Zoran Stanković jedina je osoba koja je na ovakav način svedočila o razmerama stradanja srpskog naroda. Ujedno, ovo je istorijski presek koji kroz filmski izraz u velikoj mjeri objedinjuje mapu stradanja srpskog naroda. Samo na teritoriji Bosne i Hercegovine prof. dr Zoran Stanković je radio ekshumacije i obdukcije na više od trideset masovnih i pojedinačnih grobnica i to na lokalitetima Sarajeva, Tuzle, Sokoca, Pala, Mostara, Bileće, Trebinja, Nevesinja, Кamenice, Zvornika, Skelana, Šekovića, Кravica, Srebrenice, Bratunca, Sandića, Rogatice, Milića, Brčkog, Broda, Ugljevika, Priboja kod Lopara, Кupresa, Bihaća i Mrkonjić Grada.
Uz arhivski materijal i arhivska svedočanstva prof. dr Zorana Stankovića, te svedočenja preživelih članova porodica žrtava, u filmu su učestvovali članovi njegove najuže porodice, članovi njegovog obdukcionog tima, novinari, snimatelji, advokati. O tragičnim sudbinama članova njihovih porodica, te o ličnim strahotama kroz koje su prolazili u procesima identifikacije, u filmu svedoče brojni pripadnici srpskog naroda. Film je sniman na lokacijama pet masovnih grobnica gde su izvršeni zločini nad srpskim narodom – Кravica, Mrkonjić Grad, Brod, Jelačići i Zvornik.
Uzimajući u obzir „Povorku sjećanja“ u Beogradu, u filmu je dobrovoljno učestvovalo više od osam hiljada ljudi. Radi se mahom o članovima i prijateljima porodica poginulih i nestalih civila, vojnika VRS. Režiser Bojić zahvalio je porodici prof. dr Stankovića što je podržala i nastavila realizaciju filma, Radio-televiziji Republike Srpske i Republičkom centru za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica, koji su u punom kapacitetu stali iza jednog ovakvog istorijskog projekta, te svim institucijama i pojedincima koji su dali svoj doprinos da se ovaj projekat realizuje.
Na filmu „Svjedok“ radili su: scenario i režija Denis Bojić, direktor fotografije Dejan Račić, montažer Ognjen Bogdanović, glavni snimatelj Ljubomir Tešinić, snimatelj Saša Vrućinić, snimatelji zadnje scene Aleksandar Zorić, Siniša Stojić, asistent snimanja Milorad Rajlić, dron operateri Ljubomir Tešinić, Dejan Račić, Branislav Plavšić, Goran Lazić, Danilo Cimbaljević, Dragan Glišović, Srboljub Stojanović, snimatelji tona Željko Кalamanda, Srđan Radaković, Aleksandar Vlajić, Duško Jovanović, dizajner tona Vladimir Vladetić, grafički dizajn Boris Bilić, Ognjen Bogdanović, vozači Miro Marković, Saša Popović, kompozitor David Mastikosa, promocija Margareta Zlatunić, linijski producent filma Filip Mlađenović.
Realizaciju filma pomoglo je Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Srpske, te organizacije i udruženja proistekla iz Odbrambeno-otadžbinskog rata, načelnici i gradončelnici, opštinske i gradske uprave, te javna preduzeća iz Mrkonjić Grada, Broda, Zvornika, Šekovića, Skelana, Bratunca, Srebrenice, Čelinca, Vlasenice, Milića, Istočnog Sarajeva, Banjaluke, Trebinja, Bijeljine, Višegrada, Nevesinja, Jelačića, Gacka, Ljubinja, Bileće, Berkovića, Prnjavora, Pala, Sokoca, Trnova. Realizciju filma pomogle su Uprave graničnih policija Bosne i Hercegovine i Republike Srbije, Uprave carina Bosne i Hercegovine i Republike Srbije, Predstavništvo Republike Srpske u Srbiji, Ministarstvo unutrašnjih poslova Srbije, Ministarstvo odbrane Republike Srbije, Ministarstvo saobraćaja i veza Srbije, Ministarstvo finansija Srbije, JP „Putevi Srbije“, grad Beograd sa svim svojim nadležnostima, Gradsko saobraćajno preduzeće Beograd, JКP Pogrebne usluge.
Z. J.
